Otwarte miasto

Piękno przywrócone

Weduta Ostrowa Tumskiego od strony południowej należy niewątpliwie do jednego z najbardziej interesujących widoków, jakie możemy zaobserwować na obszarze Wrocławia. W panoramie tej istnieje kilka „szczerb”, niemych świadków zniszczeń powstałych wiosną 1945 r. Najbardziej znamienny z tej perspektywy wydaje się brak zabudowy w osi katedry św. Jana, brak barokowych gmachów domu dzwonnika i alumnatu biskupiego. Budynek alumnatu zwany Collegium Clericorum zbudowany był w typie pałacu miejskiego, a utrzymany w barokowej formie architektonicznej proweniencji austriackiej. Dawny gmach kolegium usytuowany został w południowo-wschodnim narożu Wyspy Tumskiej w bezpośrednim sąsiedztwie koryta Odry, pomiędzy tym korytem a pl. Katedralnym, zaś jego charakterystyczna sylweta zwieńczona wysokim, kalenicowym dachem z dwoma rzędami facjat i wysokimi kominami stała się niejako symbolem zabudowy tej części wyspy. Po trwającej około 4 lat budowie obiekt został oddany do użytku w 1729 r. na potrzeby pedagogiczne archidiecezji. 2 IV 1945 r. budynek konwiktu uległ zniszczeniu w ponad 80 %, a jego relikty zostały w trakcie powojennego porządkowania przysypane gruzem. W 2010 r. zrodził się pomysł rekonstrukcji obiektu z przeznaczeniem na siedzibę Biblioteki i Archiwum diecezjalnego. W 2012 r. zapadła ostateczna decyzja o odbudowie budynku w zakresie obejmującym budowlę barokową. Prace projektowe wykonała pracownia „AQ7”, która pod kierownictwem arch. Jerzego Gomółki przygotowała koncepcję, a następnie projekt skierowany do realizacji. Projekt przewidywał rekonstrukcję najstarszej części budynku na planie litery „L” i zakładał pogodzenie historycznego wolumenu z nowym przeznaczeniem. Podjęte wiosną 2013 r. prace archeologiczne przyniosły w efekcie ogromne ilości detalu architektonicznego, które trafią do przestrzeni nowego budynku na zasadzie anastylozy. Aktualnie obiekt jest już zrealizowany i trwa wykańczanie wnętrz oraz zagospodarowywanie ternu wokół. Jego wygląd wzbudza ogromne zainteresowanie opinii publicznej, co wynika szczególnie z uzyskanej niezwykłej estetyki oraz zastosowaniu dość intrygujących materiałów budowlanych, jeśli weźmiemy pod uwagę rekonstrukcję architektury historycznej. Przy pełnym zachowaniu historycznych gabarytów, proporcji, podziałów elewacji i detalu architektonicznego obiekt intryguje i wielu odbiorców w pierwszym odbiorze niepokoi. Został mianowicie wykonany w technologii specjalnego, lekkiego betonu architektonicznego, gwarantującego wysoką estetykę i precyzję odlanych detali, a z drugiej strony niejednorodność kolorystyczną, utrzymaną w palecie odcieni chłodnej bieli. Betonowe są ściany konstrukcyjne, betonowa „skóra” zawierająca szczegóły architektoniczne, betonowa dachówka karpiówka, nawet kominy są obudowane betonowymi prefabrykatami. Czy w tym przypadku mamy do czynienia z przywróceniem piękna? Czy obiekt dopełnia „piękną architekturę” Ostrowa Tumskiego? A może jest to przykład obrazoburczy? Niewątpliwie powoduje refleksję, spowija go magia tajemnicy, niepokoi i wzbudza ogromne emocje.

Tekst: Damian Grzegorz Kanclerski

Prowadzenie: dr inż. arch. Jerzy Gomółka i Damian Grzegorz Kanclerski

Termin: 14 października, g. 15.00